دستگاه اسپیرومتری چیست؟

دستگاه اسپیرومتری یک وسیله پزشکی است که برای اندازه‌گیری حجم و سرعت ورود و خروج هوای ریه‌ها استفاده می‌شود. این دستگاه معمولاً در مطب پزشکان، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی استفاده می‌شود تا به پزشکان کمک کند در تشخیص و پیگیری بیماری‌های ریه مانند آسم، بیماری‌های مزمن انسدادی ریه (COPD)، و اختلالات تنفسی دیگر.

اسپیرومتر اطلاعات مهمی از جمله حجم تنفسی، ظرفیت ریوی، و سرعت تنفس را اندازه‌گیری می‌کند که به پزشک کمک می‌کند تا وضعیت سلامت ریه بیمار را ارزیابی کند.

انواع دستگاه اسپیرومتری

در حال حاضر جهت کاربری های مختلف و اندازه گیری فاکتورهای متفاوت ریوی، انواع مختلف دستگاه های اسپیرومتری ساخته شده است:

• پلتیسموگرافی: این نوع دستگاه در مقایسه با بقیه دستگاه ها، دقت بالاتری در اندازه گیری حجم ریه دارد.
• پنوماتاکومتر: در این مدل از دستگاه با استفاده از اختلاف فشار درون یک بافت سالم، جریان اکسیژن اندازه گیری میشود.
• اسپیرومتر الکتریکی در این دستگاه از مبدل های اولتراسونیک اندازه گیری دم و بازدم انجام می شود و از کانال های یک بار مصرف جریان هوا استفاده می شود.
• اسپیرومتر تشویقی که جهت بهبود عملکرد،تقویت و باز توانی ریه ها استفاده می شود. این دستگاه جهت جلوگیری از چسبیدن ریه ها به یکدیگر کاربرد دارد و در حجم های مختلف عرضه میشود.
• اسپیرومتری آسیاب بادی که ظرفیت اندازه گیری آن ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی لیتر است و برای سنجش ظرفیت اجباری و حیاتی ریه ها استفاده میگردد.

ساختار دستگاه اسپیرومتری

در داخل دستگاه اسپیرومتری ترکیبی از گازهای هوا یا اکسیژن موجود است. از دستگاه اسپیرومتری دو لوله خرطومی خروج پیدا میکند که به یک دهانه سه طرفی منتهی میشود. قطعه دهانی در وسط این بخش سه طرفه واقع شده است.

هوای موجود در داخل اسپیرومتری از طریق یکی از لوله های خرطومی به نام لوله دمی در هنگام دم به داخل ریه ها وارد شده و از طریق لوله خرطومی دیگر به نام لوله بازدمی، هوای بازدم شده به داخل دستگاه باز برمیگردد. با هر بار انجام عمل دم و بازدم سرپوش دستگاه بالا و پایین رفته و منحنی های تنفسی بر روی استوانه ثبات و با استفاده از قلم مخصوص رسم می شود.

در محل خروج لوله دمی از استوانه نیز یک دما سنج اسپیرومتر واقع شده که نمایش دهنده دمای هوای داخل دستپاه اسپیرومتری خواهد بود. لازم به ذکر است در داخل محفظه دستگاه و در محل عبور هوای بازدم شده ظرفی قرار دارد که حاوی آهک سود دار است و باعث موجب جذب co2 ناشی از هوای بازدمی خواهد شد.

کاربرد دستگاه اسپیرومتری

دستگاه اسپیرومتری برای شناسایی انواع مشکلات و بیماری های آلرژیک و غیر آلرژیک تنفسی همچون آسم، برونشیت مزمن، نا هنجاری قفسه سینه و بافت های ریوی کاربرد دارد.

از دستگاه اسپیرومتری همچنین برای تشخیص برخی بیماری ریوی، نوع پاسخ به درمان و یا تغییرات رشد نیز مورد استفاده قرار میگیرد.

استفاده از اسپیرومتر میتواند یک پش زمینه موثر برای اقدامات قبل از درمان در بیماران ریوی باشد.